برگزاری نخستین پیش‌نشست همایش ملی همزیستی و وفاق در ایران امروز

برگزاری نخستین پیش‌نشست همایش ملی همزیستی و وفاق در ایران امروز

به گزارش روابط عمومی دانشکده حقوق و علوم سیاسی؛ نخستین پیش‌نشست همایش ملی همزیستی و وفاق در ایران امروز با عنوان «دانشگاه ایرانی، اندیشه سیاسی، وفاق ملی» روز سه شنبه 29 مهر 1404، به همت دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران و با حمایت استانداری مازندران و همکاری شعبه مازندران انجمن علوم سیاسی ایران و حضور پر شور دانشجویان و برخی از اساتید دانشگاه برگزار شد.

در ابتدای این جلسه که اساتید صاحب نظر در حوزه مطالعاتی اندیشه سیاسی از دانشگاه تهران، دانشگاه علامه طباطبایی، و دانشگاه مازندران به عنوان سخنران حضور داشتند، دکتر علی اکبر جعفری رئیس دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران با خوش‌آمدگویی به سخنرانان مدعو و حضار، بر اهمیت رویکرد وفاق‌گرا در دستیابی به اهداف کلان ملی تاکید نمود.

سپس دکتر محسن عباس زاده، عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه مازندران و دبیر نشست، به زمینه شگل‌گیری ایده‌ی این نشست در تقاطع سه دغدغه پرداخت: 1) «حرفه ای» (راه اندازی دوره دکتری اندیشه سیاسی در دانشگاه مازندران)، 2) «معرفتی» (نقش بنیادی گرایش اندیشه سیاسی در تعریف دانشگاه ایرانی)، 3) «سیاسی» (نقش دانشگاه ایرانی در بالندگی علم سیاست به مثابه بررسی رابطه نیروها و مناسبات شهروندی در چارچوب منطق مصالح ملت و کشور).

در ادامه دکتر محمدجواد غلامرضا کاشی، عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی، نخستین سخنران این نشست بود که با اتکا به رویکردی قرارداد محور به سیاست، به مخاطرات همبسته ی ایده وفاق پرداخت و بحث خود را در سه لایه مطرح نمود: 1) در زندگی سیاسی همواره ایدئولوژی پردازان بودند که بیشتر از اندیشمندان سیاسی سخن گفته اند؛ آنها با بتواره ساختن مفاهیم مدنظر شان منجر به سیطره زبان بر عرصه کنش سیاسی می شوند. این در حالی است که اندیشه سیاسی و فلسفه سیاسی میدان گفتگو است و سخن نهایی در آن وجود ندارد. 2) اگر قرار باشد ایده وفاق ملی به بتواره ی جدیدی تبدیل نشود، سرشت منازعه ای زندگی سیاسی می بایست به رسمیت شناخته شود؛ در غیر اینصورت مفاهیمی چون وطن و ملت نیز می توانند با تحمیل نوعی جماعت گرایی به سرشت متکثر جامعه، همچون بتواره های ایدئولوژیک خصلت طردکنندگی به خود گیرند. 3) وفاق عملا زمانی ایجاد می شود که همه ی مفاهیم موثر در حیات سیاسی نظیر ملت، وطن، و ... ذیل یک مفهوم قرار گیرند:  Commom Wealth (مشترک المنافع)؛ یعنی جامعه ای که در آن، عرصه سیاست به مثابه قلمرو عمومی ای قلمداد می شود که معطوف به «خیر مشترک» است.

در بخش دیگری از این نشست دکتر جهانگیر معینی علمداری، عضو هیات علمی دانشگاه تهران، بحث خود را با این تذکر آغاز کرد که اهمیت کار نظری از جنس اندیشه سیاسی نمی تواند توسط عامه مردم درک شود چراکه این رشته بر سطح نظری بنیادی متمرکز است و عموم مردم بیشتر دغدغه مند امور سیاسی عینی هستند. از این رو، 1) متخصصان این حوزه هنوز به مسئله مفهوم پردازی وفاق ورود نکرده اند؛ این در حالی است که در میان دانشگاهیان، بار اصلی ایجاد وفاق به عهده اندیشمندان حوزه اندیشه سیاسی است چراکه جنس نظرورزی شان، مستقل از ابتلائات جزئی زندگی روزمره، معطوف به کلیت‌سازی است. 2) وفاق ملی را باید در معنای Solidarity (همبستگی) درک نمود که ناظر به وحدت در اهداف است. 3) دو برداشت از دانشگاه ایرانی قابل تصور است: الف) به مانند تقلیل گرایی های بومی گرایانه و پوپولیستی، به دانشگاه متمرکز بر مسائل ایران فروکاسته شود. ب) دانشگاهی که در یک موقعیت گفتگویی با دانش جهانی، افزوده ای به دانش علمی رایج جهانی داشته باشد.

در پایان این نشست، دکتر محمدتقی قزلسفلی، عضو هیات علمی دانشگاه مازندران، سخنرانی خود را به محوریت فهم موقعیت دانشگاه ایرانی در بستر وضع کنونی جهان ارائه نمود. بر این اساس، 1) همانطور که جهان در وضعیت نابسامان (همزمان بالندگی و فرسودگی) قرار دارد، ایران نیز با نابسامانی ویژه ی خویش (گسل بی جهانی) دست به گریبان است؛ 2) در شرایطی که سپهر دانشگاهی و روشنفکری ما از منابع ایجابی معنابخش تهی شده است، دانشگاه ایرانی می تواند در چاره نمودن این بحران، از طریق تعریف پروژه های معطوف به «ملی باوریِ زمینه مند (نص‌ گرا)»، مبنایی برای وفاق خلق کند. 3) در ضرورت تاکید بر «دانشگاه مبتنی بر روح ایرانی»، می توان به دو نکته اشاره نمود: الف) در وضعیت گسل بی‌جهانی، می تواند کارکرد پناه‌دهی (در مفهوم فوگلینی) داشته باشد. ب) می تواند متفکران ما را از تمرکز بر توضیح «شرایط امتناع» فکر ایرانی (در اثر غلبه امکان‌‌اندیشی غربی)  به تامل در «شرایط امکان» فکر ایرانی سوق دهد.

شایان ذکر است این نشست تخصصی با پرسش‌های دانشجویان مقاطع سه گانه رشته علوم سیاسی و پاسخ سخنرانان به پایان رسید.

روابط عمومی دانشکده حقوق و علوم سیاسی